- نویسنده: مهران خاشعی
قلمزنی هنری است که با قلم و چکش آغاز نمی شود بلکه این هنر زیبا و دوست داشتنی از زمانی شروع شد که انسان بر آن شد تا فعالیت های ذهنی خود را کنترل کرده و هنر زیبایی را پدید آورد که تا به حال وجود نداشته است. تاریخچه هنر قلمزنی به هزاران سال قبل از میلاد برمی گردد و تمامی ظروف فلزی بجای مانده از دوران قدیم نشانده هنر قلمزنی است که از همان دوران بجای مانده است. تاریخچه هنر قلمزنی به دوران قبل از میلاد بر می گردد.
ریشه هنر قلمزنی
ریشه عمیق این هنر زیبا به باورها و فرهنگ همان دوران قدیم برمی گردد که موجب شده از همان دوران به یادگار بماند. قلم و چکش تنها دلیل برای شروع این هنر دوست داشتنی نیست بلکه این هنر زیبا از زمانی شروع شد که انسان سعی کرد که طبیعت را موشکافی کرده و آن را خوب بشناسد و به همین دلیل سعی کرد که هنری زیبا و دوست داشتنی ارائه دهد تا به حال وجود نداشته است. از زمانی که انسان یاد گرفت که می تواند صفحات صاف و نرم فلزی مانند مس، نقره ، طلا و سایر فلزات را شکل دهد به این هنر روی آورد و سعی کرد که روی صفحات فلزی نقش های طبیعت و آیه های قرآنی را ایجاد کند و این هنر زیبا باعث می شد که صفحات فلزی جان بگیرند و بدرخشند. این هنر یکی از بهترین هنرهایی است که در فلزکاری ریشه داشته و زیر مجموعه هنرهای دستی هم است. خرید قلم زنی اصفهان برای تهیه هدایای مناسبتی و زینت بخشیدن به خانه های اصیل ایرانی پیشنهاد می گردد.
این هنر در فرهنگ و سنن ایرانی ریشه دارد و ایرانیان به این هنر زیبا به قدری دلبسته هستند که ما هر آن چه را که می بینیم در تاریخ و سنن ایرانی ریشه دارد و باعث شده که افکار و باورهای هنرمندان بر روی صفحات فلزی نقش ببندد. از آن جایی که آثار این هنر از دوران باستان تا به امروز به یادگار مانده به همین دلیل ما امروزه شاهد آثار این هنر هستیم و این هنر زیبا در طول زمان از پدران ما به ما منتقل شده است. این هنر به سکاها یا سیت نسبت داده می شود که به نوعی نژاد آریایی هستند. قلمزنی مس یکی از بهترین و شناخته شده ترین هنرهایی است که از گذشته تا به امروز حفظ شده و همچنان آثار زیبایی از این نوع قلمزنی را شاهد هستیم. در هر دوره تاریخی آثار قلمزنی تغییر کرده است.
دوران قبل از تاریخ و هنر قلمزنی
نمی توان تاریخ دقیقی را برای هنر قلمزنی مشخص کرد و ولی می توان مشخص کرد که تاریخچه هنر قلمزنی به هزاران سال قبل بر می گردد. در اوایل هزاره اول و اواخر هزاره دوم قبل از میلاد هنر قلمزنی در بخش های مختلف ایران و به خصوص استان مازندران رونق و شکوفایی بیش از حد تصور داشته است. در این دوران بود که جام حسنلو کشف شد که نقوش بسیار زیبایی بر صفحه فلزی آن نقش بسته است. در هزاره اول میلاد ، طلا کاری و قلمزنی در ایران باستان رونق داشت و از آثار این زمان می توان به جام مارلیک اشاره کرد که بسیار زیبا است.
هنر قلمزنی در دوران مادها
مادها در دهه هفتم میلادی در ایران حکومت می کردند و اگرچه آثار قلمزنی از این دوران خیلی کم به یادگار مانده است. در این دوران بود که آثار سکاها به تدریج کمرنگ شده و آثار مادها رونق گرفت. در توابع شهر سنندج آثار باستانی قلمزنی طلا و نقره بجای مانده و جام های طلا و مجسمه های حیوانات نشانگر آثار قلمزنی این دوران است.
دوران هخامنشی
بعد از این که پارس ها حکومت را بدست گرفتند و حکومت هخامنشیان را تشکیل دادند به تدریج آثار هم تغییر کرد. این آثار بر ریخته گری و فلزکاری متمرکز بود و با حمله اسکندر به ایران بسیاری از این آثار از بین رفت.
تغییر آثار قلمزنی در دوره تاریخی ایران
در هر دوره تاریخی آثار متناسب با حکومت و دوره تاریخی آن دوران تغییر کرده و امروز وامدار همان دوران تاریخی هستیم و به همین دلیل بر ما واجب است که بیش از هر زمان دیگری این هنر را ارج نهیم تا به نسل های بعدی منتقل شود.
هنر قلمزنی در طول تاریخ تغییر کرده و در هر دوره تاریخی متناسب با فرهنگ آن دوره، نیز آثار آن دوران هم تغییر کرده است و اکنون بر ما واجب است که از این هنر زیبا و ریشه دار حفاظت و مراقبت کنیم. در دوران مادها سبک آثار قلمزنی تغییر کرد و از شهر سنندج برخی آثار قلمزنی کشف شده است.
